Hoe super is de super?
Ik vind het een sport om zo afwisselend, makkelijk, effectief, lekker en duurzaam mogelijk te koken. Dat vraagt wel wat creativiteit, maar gelukkig zit die creativiteit in onze familiegenen. Koken met pakjes en zakjes: het wordt steeds meer mensen duidelijk dat dit niet de enige mogelijkheid is. Thank God! De voedingsindustrie wilde ons laten geloven dat dit makkelijk is. En daar is wat voor te zeggen. Jus maken van een zakje en gekookt water is ook best makkelijk. Maar voeding die ontwikkeld wordt in een laboratorium, waar heel veel E-nummers voor nodig zijn om dit smakelijk te krijgen: willen we dat nog wel?
Makkelijk en effectief voor mij betekent: binnen handbereik. En daarom deze blog. Hoe kan jij in en rond jouw keuken goeie smaakmakers en ingrediënten voor een makkelijke duurzame maaltijd of snack voorradig hebben? En waarmee je dan ook nog ’s geld bespaart en bijdraagt aan een duurzame maatschappij! Continue reading please…
A) Eten over? De vriezer in!
De vriezer. Ik kan niet zonder mijn vriezer. Ik vries echt bijna alles in. Naast de standaard ingevroren vleespakketjes, groente en vriesfruit vind je pakketjes kokosmelk, amandelmelk, restjes jus, porties rijst, stukken cake, en nog veeeeel meer. Als je mijn vriezerinhoud zou zien, zou je keihard moeten lachen denk ik. Er gaat zo min mogelijk de prullenbak of gftkliko in.
Labelen
Alles of staat bij een goeie vriezerorganisatie. Goed labelen is dus een must, want anders kan je alsnog van alles weggooien als je na een jaar of langer allemaal uitgedroogde pakjes met onherkenbare inhoud in de vriezer vindt.
Ik label dus alles wat ik invries: van kruidenpakketjes tot ingevroren maaltijden. Of dat nu in zakje of bakje is. Handige tip: gebruik schilderstape! Daar kan je makkelijk op schrijven en het plakt op zakjes en bakjes. Ik noteer de datum en inhoud en soms nog wat aanvullende info indien nodig.
Onze drie vrieslades hebben hun eigen inhoud, dus ik weet altijd in welke lade ik moet zijn. Zoet, fruit, brood in de bovenste la. Kruiden, groente, voorgekookte maaltijden altijd in de tweede lade. Vlees, vis, jus en sauzen in de onderste lade.
Wat kan je invriezen?
Ik vries veel in wat ik over heb. Weggooien is in principe geen optie bij mij. En daarnaast koop ik ook regelmatig groot in: wat er in de aanbieding is, of wat er op de markt wordt afgeprijsd neem ik graag mee! Gelukkig heb ik grote fietstassen, en daar maak ik dus graag gebruik van.
Eén of twee dagen per week eet ik in onze popschool: de dagen waarop ik zangles geef. Ik weet dat ik voor die dagen eten kan voorbereiden zodat ik op de dag zelf niet heel uitgebreid aan de kook hoef. Maaltijden of een deel ervan uit de vriezer vissen is ideaal en tijdbesparend.
1. Fruit invriezen
- In de supermakt is veel vriesfruit te koop. Zelf vriesfruit maken kan natuurlijk ook. Ik koop bijvoorbeeld graag afgeprijsde bananen. Of een doos mango’s van de markt. Of vries ik ladingen met zelf geoogst fruit uit de tuin (rauw of gekookt) in.
- De schil van biologische citroenen zijn ideaal om in te vriezen. Die kan ik dan op een later tijdstip gebruiken om een cake mee te pimpen. Of gooi ik in een pastasaus, door een dressing of een heerlijke kop gemberthee bijvoorbeeld.
2. Smaakmakers invriezen
- Jus en saus
Ik ben niet heel goed in jus maken. Maar als het lukt, en ik heb niet alles opgegeten, dan vries ik een- of tweepersoonspakketjes in. Op het moment dat ik geen vlees bij de maaltijd heb maar wel graag iets sauzerigs erbij wil hebben kan ik makkelijk een pakje opdiepen.
Kokosmelk, crème fraiche: in de vriezer ermee! Tenzij ik een grote pan van iets maak, gebruik ik bijvoorbeeld nooit een hele verpakking crème fraiche. - Kruiden en smaakmakers
Veel kruiden kunnen goed worden ingevroren. Ik was de kruiden goed, hak het eventueel en maak kleine pakketjes. Kruiden die je goed kunt invriezen zijn bijvoorbeeld: lavas, peterselie, koriander, oregano. Let er wel op dat ze niet meer als garnering gebruikt kunnen worden. Daar kan je het beste verse kruiden voor gebruiken.
Kruiden invriezen in ijscubes met olie is ook heerlijk! Een goeie smaakmaker voor een saus of pasta!
Gember en knoflook kunnen prrrrima worden ingevroren. Haal de knoflookteentjes los en bewaar ze in een (gelabeld!) bakje. Snij de gember in stukken en bewaar deze in een bakje.
Ik ben een enorme curryfan. De basis van een curry: de pasta, maak ik voor een aantal keer. Het kost weinig moeite om iets extra’s te maken. Ik vries kleine porties in en heb dan binnen een handomdraai een heerlijke curry klaar met homemade currypasta!
3. Groente invriezen
Verse groente (uit de tuin, van de markt, in de afprijs) gaan bij ons regelmatig linea recta de vriezer in. Een voorbeeld daarvan is courgette en bloemkool. Blancheren is ook een optie.
Maar ook als ik na het koken te veel heb (of bewust extra heb gekookt) gaan er porties de vriezer in. Ik vries meestal eenpersoonsporties in: dat vind ik handiger dan grote bonken. Het ontdooit makkelijker en ik kan beter doseren.
Let op: niet alle groente gaat er qua smaak op vooruit. Courgette of bloemkool bijvoorbeeld gebruik ik dan het liefste in een curry of groentesaus, en niet als enige groente bij de maaltijd. Geblancheerde snijbonen daarentegen vind ik prima bij een pureetje van knolselderij en aardappel. Ook aardappels of aardappelpuree mik ik graag in de vriezer.
En wat dacht je van een restje paprika, waarvan je een week ervoor niet wist wat je ermee moest doen? Idem met champignons, een restje prei, of verzin iets. Rauw de vriezer in: en je maakt er een heerlijke lots- in-the-fridge-maaltijd mee.
Je ziet het: kleine beetjes groente zijn prima om in te vriezen. Maak er minimaal eens per maand een lekkere soep of groentesaus of curry van. Of wat dacht je van groentepasteitjes? Shame to waste!
4. Overig in te vriezen
Cake, nog af te bakken koekjesdeeg, (glutenvrij) brood, homemade crackers: hup, allemaal in de vriezer. Een pak afgeprijsde biomelk (gebruik ik te weinig om goed te houden) kook ik en vries ik in kleine porties in. Zo houd ik alles ‘vers’ en gebruik ik alleen wat ik nodig heb.
Zorg dat je je producten geen jaren bewaart. De smaak wordt er niet beter op. Plan daarom eens per maand een vriezerverzamelmaaltijd. Daar word je enorm creatief van want je moet koken met wat je vriezer je levert! Nice!
B) Inmaken
Inmaken van voedsel was vroeger heel normaal. En het komt nu ook weer in de belangstelling! Het kost wat voorbereiding om je voeding op deze manier lang houdbaar te maken. Maar als je duurzamer wilt leven, hoort voeding en hoe je dit bewaart, er ook bij. Vroeger ging er een groot deel van ons geld en onze tijd op aan onze voeding. Er was schaarste dus er werd veel bewuster omgegaan met voedingsmiddelen, en het conserveren ervan. Helaas is door het grote aanbod en de (te?) lage prijzen iets in ons systeem veranderd waardoor we makkelijk inkopen en weer weggooien.
Inmaken, wecken of fermenteren: daardoor houd je je eten langer houdbaar. Als je een grote voorraad groente hebt dankzij je moestuin of een goeie deal op de markt kan je hier lang van genieten als je invriest en/of inmaakt.
Ik vind het heerlijk om te weten dat ik op deze manier geld bespaar. Dat geef ik dan graag uit aan een heerlijk dagje uit, een schoonheidsbehandeling of ik maak iemand anders blij mee met wat extra geld. En de gedachte dat ik deels zelfvoorzienend ben spreekt iets van een overlever in mij aan waarvan ik heel blij word. Ik zeg ‘iets’,
want anno 2015 weet ik niet heel goed wat zelfvoorziening is denk ik…
Maar even weer on topic! Een blog over fermenteren en inmaken komt ook op Miss Beanie! Tot die tijd een paar tips.
- Fermenteerkoning Christian Weij heeft een geweldig boek uitgebracht over fermenteren: ‘Verrot lekker’ en geeft regelmatig workshops over fermenteren
- Op deze website lees je veel info en tips over inmaken
- En lees alles over wecken door twee enthousiastelingen
C) Drogen
Je kunt fruit drogen, maar daar heb ik me nog niet aan gewaagd. We hebben een klein keukentje, maar als we ooit nog ’s ruimer gaan wonen schaf ik als eerste een dehydrator aan!
Kruiden drogen doe ik heel vaak. Scheelt me echt enorm veel geld; ik hoef amper meer naar de groenteman of super toe voor kruiden. Sommige kruiden telen wij zelf niet en haal ik bij de biomarktman of toko.
Ik ben dol op koken met kruiden. Bouillonblokjes gebruik ik niet meer. Ik heb minder zoutbehoefte en proef het aroma van de kruiden beter. Of het nu om een soep, een saus of een dressing gaat: er gaan altijd kruiden in! Vers uit de tuin, uit de vriezer of de gedroogde variant.
Momenteel hangt er een slinger spaanse pepers te drogen. De gedroogde pronkbonen zijn net in een pot gegaan en er staan potten oregano, salie, tijm en stevia op de keukenplanken. Ik snoei en voed ze regelmatig bij in de zomer. Dat geeft een goeie opbrengst waar we maandenlang plezier van hebben.
Tips over hoe je kruiden kunt bewaren lees je in mijn kruidenblog.
Do it!
Ik moedig je aan om MINDER te verspillen en MEER te gebruiken! We gooien gemiddeld jaarlijks 50 kilo aan voedsel weg per persoon. Dat kan en moet echt anders!
Het is superleuk om creatieve oplossingen te verzinnen, om heerlijk eten binnen handbereik te hebben. Wetende dat je geld en grondstoffen bespaart en bijdraagt aan een duurzamere samenleving.
En dan tot slot enkele duurzaamheidtips die zijlings met dit onderwerp te maken hebben:
- Bezoek je een restaurant? Bekijk of de aangeboden side dishes (patat bij je hoofdgerecht terwijl je aan de risotto genoeg hebt) wel wilt hebben. Zo niet: laat de keuken weten dat je er geen gebruik van maakt. Scheelt weer weggooien!
- Heb je na een heerlijk diner in een restaurant over? Vraag of je de left overs in een bakje (doggy bag) mag meenemen. Ik krijg de meest uiteenlopende reacties van de bediening. Volgens sommigen is het niet toegestaan in verband met risico op een claim (voedselvergiftiging). Anderen hoef ik het niet eens te vragen en bieden het zelf aan!! Stap over je schaamte en vraag het gewoon.
- Informeer of er in jouw omgeving bijvoorbeeld een stop-voedselverspillingfacebook is.
- Check bij de voedselbank of jij hen kunt helpen met jouw te grote voorraad
- Praat met anderen over duurzaamheid en verspilling. Veel mensen zijn niet eens bewust van wat verspilling inhoudt. Het staat te ver van ons bed. Een ons gehakt weggooien voel je misschien niet direct in je portemonnee. Maar dit onsje gehakt heeft enorm veel grondstoffen gekost. Bekijk het filmpje van Lubach maar eens. Hilarisch en heftig tegelijkertijd!
Ik vind het zelf superleuk dat ik van alles in mijn keuken, vriezer en kelder heb waar ik regelmatig gebruik van kan maken. Ik ben veel minder afhankelijk geworden van de supermarkt, en bespaar er geld mee. Succes met je eigen duurzame smaak- en voedingsgoudmijntje binnen handbereik.
Laat vooral leuke tips achter!
